Kripto para projelerinin fon toplamak için başvurduğu farklı modeller söz konusudur. Bunlardan biri olan IEO, ilk borsa arzı demektir. İlk coin arzı (ICO) modelinden farklı olan IEO, kripto para projelerinin ihtiyaç duyduğu finansmanı, borsalar üzerinde yapılan arz ile karşıladığı bir durumdur. Sermaye ihtiyacını, yüksek sayıda kullanıcısı olan borsalarla yapan IEO projeleri, token karşılığında fon toplamaktadır. IEO ile borsa kullanıcılarından finansman sağlayan projeler, bu sürecin ardından borsada işleme açılabilmektedir. Token’lerin, mevcut borsada IEO sürecine açılması yatırımcılar tarafında getiri potansiyeli yüksek projeler olmasından ötürü tercih edilmektedir. 

Blokzinciri projelerinin, girişimlerinin geliştirme sürecinde ihtiyaç duyduğu fonlar için, IEO ve ICO önemli destekler içinde yer almaktadır. Proje geliştiricilerinin, pazarlama ekibinin ve diğer bileşenlerinin, projeyi sorunsuz bir şekilde geliştirmeye devam etmesi adına IEO oldukça önemlidir. İlk borsa arzı, projelerin finansman ihtiyacını hızlı bir şekilde karşılayabilmesi adına tercih edilmektedir. ICO’larda genellikle yatırımcıya ulaşmak daha zor bir hal alırken, IEO’da bir borsanın referansı olması yatırımcıların buraya yönelmesine neden olmuştur. Blokzinciri projeleri, startuplarının bir kısmı risk sermayesi şirketlerine pay satarak kendilerini fonlarken, bazı projeler ise kripto para yatırımcılarının desteği ile ilerlemeyi tercih etmektedir. Bu anlamda IEO ne demek sorusunun yanıtı, Mamoru gibi merkezi borsalarda, kullanıcıların, fon toplamak isteyen projelere yatırım yapmasını sağlayan bir sistemdir. 

IEO (İlk Borsa Arzı) Nedir?

Klasik hisse senedi borsalarındaki halka arz, Initinal Public Offering anlamına gelen IPO kısaltması ile anılır. Kripto para projelerinin yatırımcılara token satması ile fon toplama süreci ICO olarak kısaltılırken, borsalar üzerinde fon toplama süreci ise IEO’dur. Initial Exchange Offering’in kısaltması olan IEO, geniş bir kullanıcı sayısına sahip kripto para borsalarının, kripto para projelerini finansal açıdan desteklemesine katkı sunmaktadır. ICO sürecinde, birçok kripto para projesi kimi zaman kârlı bir yatırım geri dönüşü sunarken, kimi zaman da istenmeyen durumlar yaşanabilmektedir. IEO’nun bu süreçte farkı ise, borsaların araştırmalarla ve çeşitli yaklaşımları ile, yatırımcılar için en iyi durumu sunmasıdır. 

IEO kapsamında sunulan bir proje, borsalar tarafından incelenerek sunulduğu için, bir referansla gelmiş kabul edilir. Bu durum, kripto para projelerinin yatırımcılar tarafından daha fazla ciddiye alınmasına neden olur. Öte yandan, IEO’lara yönelik ilgi oldukça yüksektir ve genellikle ihtiyaç duyulan finansman çok hızlı bir şekilde karşılanmaktadır. Bu nedenle birçok borsada, kullanıcılar bu gibi etkinliklere hızlı bir şekilde dahil olma eğilimine sahiptir. Zira IEO etkinliğine katılmak için şartlar sunulabilmektedir, süre kısıtlı olmaktadır. Merkezi borsalarda ilk coin arzına katılmak isteyen kullanıcıların, kimliğini doğrulama işlemi yapmaları (KYC) istenmektedir. Buna ek olarak belli bir hesap statüsüne sahip olmaları da, IEO ile daha fazla gelir elde etmelerini sağlayabilen kriterler içinde yer almaktadır. 

IEO'nun Özellikleri Nelerdir?

İlk borsa arzı, her borsanın katılım ve diğer kuralları kendinin belirlediği bir süreçtir. Binance IEO ve diğer borsaların IEO adımları değişebilir. Genel olarak tüm ilk borsa arzlarında, şartlar borsa tarafından belirlenir ve yatırımcılarla paylaşılır. Bu süreçte, bir kişinin maksimum ve minimum olarak ne kadar yatırım yapabileceği belirtilir. Borsalarda, yapılan işleme, hacime göre hesaplar farklı statülerde olabilmektedir. IEO’ya katılmak isteyenler için hesabın hangi seviyede olduğu da önemlidir. IEO’lara katılarak yüksek sayıda token almak için, doğrulanmış hesabın yanı sıra yüksek seviyede hesap ve belli bir miktarda borsa token’i bulundurmak, IEO şartları içinde yer almaktadır. 

Her borsanın kendi IEO platformunun olduğu düşünüldüğünde, şartlar oldukça değişken olabilmektedir. IEO, birçok yatırımcı için ciddi bir kazanç potansiyeli sunması bakımından ilgi görmektedir. İlk borsa arzında öne çıkan seçenekler, her borsada farklıdır. IEO projesine yatırım yapılırken, projenin yatırımcılara nasıl bir yol haritası sunduğu, dikkate alınması gereken ilk konudur. Esasen ICO ile net bir farkı olmayan IEO’larda tek fark, borsanın referansıdır. Bu da IEO’ları en az ICO kadar çekici kılmaktadır. Ekip üyelerinin kimlerden oluştuğu, projenin birkaç yıllık yol haritasında hangi adımların yer aldığı yatırımcılar tarafından takip edilmelidir. IEO’larda kazanç beklentisi her yatırımcıda yüksek olsa da, piyasanın değişken şartları göz önünde bulundurulduğunda kayıp durumları da söz konusu olabilmektedir. Bu nedenle tüm kripto para yatırımcıları kendi risk stratejisine göre IEO’lara katılım sağlayabilir. 

Özellikle kullanıcı sayısı fazla olan borsalarda, IEO projelerine yatırımlar çok hızlı bir şekilde geldiği için, ihtiyaç duyulan fonlama kısa sürede tamamlanabilir. Bu nedenle IEO kripto projelerinde takvim yakından takip edilebilir. Borsaların sunduğu IEO’larda yüksek sayıda alım yapma hakkına sahip olmak için, borsa tokenleri listesi araştırılabilir. Her borsanın kendine ait token’i üzerinde, yatırımcılara tanıdığı haklar ön plana çıkabilmektedir. Örneğin bir borsa, kendi coin’inden 100 adet tutan bir yatırımcıya IEO’da 100 dolarlık alım hakkı sunarken, 200 adet coin tutan yatırımcıya 200 dolarlık alım hakkı sunabilmektedir.  IEO’lar bu yönüyle, borsaların kullanıcılarını memnun etmek için ve onlara kazanç sağlamak için ön plana çıkardığı bir pazarlama yönüne de sahiptir. 

IEO Nasıl Çalışır?

IEO süreci, teknik olarak bir ICO ile aynıdır. Blokzinciri projelerinin tamamı, ihtiyacı olan fonu bulabilmek amacı ile rekabetin ciddi olduğu bir ekosistem içinde yer alır. IEO nasıl çalışır dendiğinde, her borsanın kendi launchpad platformunun farklı bir akışı olabilir. Ancak genel olarak, web site ve mobil uygulama üzerinde, IEO’lara katılım için bir menü yer almaktadır. Burada listelenen IEO’ların özellikleri, yatırım öncesinde ilk dikkat edilecek yerlerdir. Farklı sektörlerde faaliyet gösterme amacına sahip blokzinciri altyapılı girişimlerin IEO’suna katılmak için, bu bilgiler incelenir. 

IEO projelerinde dikkat edilmesi gereken diğer konular içinde, projenin ciddi bir kullanım alanı olup olmaması, teknik altyapısının güçlü olması yer alıyor. Bir teknik dökümanın (whitepaper) yer alması gereken IEO’larda, şeffaf bir iş akış modeli önemlidir. Projenin web sitesi ve sosyal medya hesapları üzerinde, tüm bilgilere erişmek önemlidir. Kripto para projelerinin tamamında, bir yol haritasına ek olarak tokenomics yer almaktadır. Bu veri, kripto para projesinin, fonlamayı tamamladıktan sonra token yapısını nasıl belirleyeceğini gösterir. IPO ve ICO’larda olduğu gibi, IEO’larda da her proje vizyonunu, uzun vade hedeflerini ve fonlamaya neden ihtiyaç duyduğunu açık bir şekilde ifade etmelidir. Bununla birlikte, projenin blokzinciri çözümleri ile nasıl bir yenilik yaratmak istediği de öğrenilmelidir. 

Proje ile ilgili bilgiler pozitifse, IEO sürecine katılmak için borsanın sunduğu şartlar incelenmelidir. Borsalar, minimum ya da maksimum yatırım tutarı belirleyebilir. Bununla birlikte, kripto paranın borsada ne zaman işleme açılacağı gibi kritik durumlarla ilgili bilgi edinmek önemlidir. Zira bir borsanın ilk arz ile sunduğu coin’in borsada işleme açılması, yatırımcılar açısından yüksek getiri sağlayan bir durum olması nedeniyle önemlidir. IEO’lara katılmak için, ilgili borsada hesap açılması zorunludur. Zira IEO ile fon toplayacak olan projeler, bir yandan borsaların satış ve pazarlama konusundaki araçlarından biridir. 

IEO Riskleri ve Avantajları Nelerdir?

Kripto para projelerinde erken yatırımcı olmak birçok anlamda ciddi avantaj içermektedir. Erken yatırımcılık, bir coin henüz borsalarda işleme girmeden önce, çok düşük fiyattan token almak anlamına gelir. Geçmişte Ethereum’un da dahil olduğu birçok proje, ICO ve benzeri modellerle fon toplamıştır. Projeler bu fon sayesinde geliştirilirken, yatırımcıların önemli bir kısmı da ciddi kazançlar elde etmiştir. İlk borsa arzı ifadesinin kısaltması olan IEO, çeşitli riskler ve avantajlar barındırmaktadır. Her ne kadar bir borsanın referansı ile ön plana çıkan bir model olsa da, IEO kapsamında yatırım yapılan projelerde bir kâr garantisi mevcut değildir. Genel olarak IEO’nun en büyük avantajı, bir borsanın bu duruma aracı olmasıdır. Borsalar, IEO için başvuran kripto para projelerini çok yakından incelediği için, IEO coin’leri birçok yönüyle ele almaktadır. Bu da, bir coin’in ilk arzına katılmak isteyen yatırımcılar için çok önemli bir durumdur. IEO’nun diğer bir avantajı da, bir borsa üzerinde ilk arzı yapılan coin’in, borsada listelenme avantajının fazla olmasıdır. Normal şartlar altında, yeni bir kripto para projesinin borsada listelenmesi ciddi anlamda fark yaratan bir durumdur ve fiyatı etkileyen bir kriterdir. Kripto para projeleri borsalarda yer almak için ciddi çabalar göstermektedir. IEO ile satışa sunulan bir kripto para, borsanın gücünü arkasına aldığı için, çok daha kısa sürede listelenebilir.

IEO’nun dezavantajlarına gelindiğinde, diğer birçok kripto para projesinde olduğu gibi bu tarafta da kesin bir kazançtan söz etmek mümkün değildir. Bununla birlikte, IEO’larda ekibe, projeye ve diğer detaylara göre kazanç da kayıp da söz konusu olabilir. IEO projelerinin dezavantaj olarak nitelendirilebilecek diğer bir yanı ise, borsaların çok yüksek kullanıcı sayısından ötürü az yatırım yapabilme durumudur. Genellikle eşit dağıtım modeli ile hizmet veren borsalarda, milyonlarca kişinin yer aldığı launchpad platformlarında, IEO’da ciddi bir token almak zor bir durumdur. IEO üzerinden yüksek sayıda token almak için, borsada yüksek seviyede bir hesap sahibi olmak gereklidir. 

ICO ve IEO Arasındaki Farklar Nelerdir?

ICO ve IEO, mantık olarak aynı olmasına karşın platformun farklı olduğu iki arz modelidir. ICO’larda, arada bir borsa ve benzeri bir kurum olmadan, arz doğrudan cüzdanlarla bağlanarak yapılabilir. ICO’larda, bir kripto para varlığı ya da farklı bir ödeme modeli ile arza katılmak mümkündür. IEO’ların ICO’dan en önemli farkı, bu sürecin tamamen bir borsa üzerinden yürütülmesidir. Borsa üzerinden ilerleyen süreçler, kimi yatırımcı için dezavantaj içerse de, kimi yatırımcı içinse önemli bir fırsattır. Borsaların, IEO’ya katılmak isteyen birçok kripto para projesi üzerinde incelemeler yapması ve yalnızca gelecek vaat eden başarılı projelere yer vermesi, yatırımcı açısından bir avantajdır. IEO ve ICO farkları, temel olarak bu şekilde sıralanabilir. IEO’larda tüm projelere borsalar bir anlamda referans olurken, ICO daha bağımsız bir yatırım modelidir. ICO’larda, projenin güvenilirliği ve diğer konularda sorumluluk tamamen yatırımcılara aittir.