Kripto para ekosisteminde farklı mutabakat konseptleri, zincirlerin sorunsuz bir şekilde çalışması için farklı yaklaşımlar içerir. Proof of History, Türkçede tarih kanıtı olarak ifade edilebilecek bir konsensüs yapısıdır. Kripto paralarda, blokzinciri süreçleri içinde en önemli konulardan biri zamanın doğru ve etkili bir şekilde senkronize edilebilmesidir. Zamanın senkronizasyonunda sorunlar, çifte harcama gibi sorunlara neden olabilir. Proof of History ise, işlemlerin tamamının zamanının sorunsuz bir şekilde belirlenebildiği bir yapı sunar. 

Proof of History, Solana blokzinciri ile geliştirilmiş bir mutabakat modelidir. Tarih kanıtı protokolünün çalışma mantığına bakıldığında, ağ içinde gerçekleşmiş işlemlerin zamanının kanıtlanması odaklı bir yapı ön plana çıkar. Proof of History modeli ile, bir blokzincirinde gerçekleşen tüm işlemlerin sırası kanıtlanır ve bu şekilde ağın hızlı ve güvenli çalışması sağlanır. Proof of History, ilk kez Solana blokzinciri ile (SOL) ortaya çıkmış olsa da, farklı kripto para birimlerinin de dahil olabileceği bir altyapı sunar. İşlem sürelerinin kısalması ve düşük komisyonlarla kripto para transferlerinin yapılabilmesi, Proof of History modelini başarılı mutabakat mekanizmaları içinde öne çıkarmıştır. 

Proof of History (PoH) Nedir?

Kripto para dünyasında farklı blokzincirleri, farklı mutabakat yapıları içerir. Bitcoin ve Ethereum’un sahip olduğu Proof of Work modeli, madencilerin bilgi işlem donanımları ile çözülmesi zor karmaşık problemleri çözmesini sağlarken, Avalanche’ın sahip olduğu Proof of Stake modeli ise, ağ güvenliğini staking ile çözer. Dünyanın en büyük kripto para projeleri içinde yer alan Solana’nın sahip olduğu Proof of History ise, zaman kavramına odaklanmıştır. Ağın hızlı ve güvenli olması, Solana blokzincirinde Proof of History ile sağlanır. Blokzinciri, hash yani karma fonksiyonu olarak SHA256 algoritmasını kullanır. 

Proof of History  mutabakat mekanizması ile birlikte, Solana blokzinciri, Bitcoin ve Ethereum’a göre bir saniye içinde çok daha hızlı gerçekleşen işlemler sunabilir. Gelişmiş bir model olan PoH, içerdiği özel teknoloji ile bir saniye içinde 50.000 işlem gerçekleşmesini sağlayabilir. Transactions per second’ın kısaltması olan TPS seviyesi, Bitcoin’de çok daha verimsizdir. 

Proof of History (PoH) Nasıl Çalışır?

Proof of History modelinin çalışma mantığı, ağ katılımcılarının blok doğrulama sürecini belli bir zaman sıralaması ile yapmasına dayanır. PoH mutabakat mekanizmasında, ağın ilk katılımcısı blok işlemini yapmak için 5 saniyelik bekleme süresine sahiptir. İkinci katılımcı da, ilk katılımcı gibi 5 saniye harcamak zorundadır. Her geçişte 5 saniyelik süreç sunulurken, doğrulayıcıların sıralaması zamana göre yapılır. Bununla birlikte, proof-of-history modelinde zaman doğrulaması yapan bileşenlerin sıralaması herkes tarafından şeffaf olarak görülebilir. Doğrulama işlemi tarih kanıtı mekanizmasına göre devam eder. Halka açık blokzincirlerinde, zaman kanıtı odaklı tüm işlemler kullanıcılar tarafından takip edilebilir. Bununla birlikte bu modelin en büyük avantajı, hem ağ içindeki işlemlerin güvenli ve hızlı bir şekilde ilerlemesini sağlaması, hem de stabil bir blokzinciri oluşturmasıdır. 

Proof of History modeli, diğer mutabakat mekanizmalarına göre hızlı ve güvenli olması ile ön plana çıkmıştır. PoH sisteminin çalışması, Proof of Work modeline göre daha esnek olarak gösterilmektedir. Proof of Work modeli için, Bitcoin ve Ethereum ağları örnek olarak verilebilir. Ethereum ağı, dünyanın en çok kullanılan, merkeziyetsiz blokzinciri olma hedefi ile yola çıkmıştır. Ethereum Sanal Makinesi (EVM) üzerinde merkeziyetsiz uygulamalar geliştirmek, herkes için mümkündür. Bununla birlikte, PoW modelinin yüksek enerji gereksinimi, hem karbon ayak izinin fazla olmasına neden olmuş, hem de ağ kullanıcılarının çok yüksek işlem ücretleri, yani gas fee ödemesine neden olmuştur. Proof of History modeli, Solana blokzincirinin teknolojik olarak diğer 2. nesil blokzincirlerden ayrılmasına neden olmuştur. Proof of History ile, işlemlerin gecikmesiz bir şekilde işlenmesi, ağ katılımcıları için bir avantaj sunmaktadır. 

Proof of History (PoH) Sistemi ile Çalışan Ağlar

Proof of History, blokzinciri ekosisteminde zaman kanıtı ile çalışan projelerin mutabakat mekanizmasıdır. Proof of History ile çalışan ağlar ve coin'lere bakıldığında, en çok ön plana çıkan proje Solana’dır. SOL simgesi ile borsalarda işlem gören Solana, büyük bir ekosistem yaratmıştır. Kendi blokzinciri ile, farklı projelerin geliştirilmesine olanak tanıyan Solana ağı üzerinde, farklı birçok token geliştirilmiştir. Solana ekosisteminde, SOL başta olmak üzere birçok coin ve token Proof of History mekanizmasını kullanmaktadır. Proof of History kullanan coin ve token’lerden bazıları şu şekildedir:

• Solana (SOL)
• Chainlink (LINK)
• The Graph (GRT)
• STEPN (GMT)
• Arweave (AR)
• Audius (AUDIO)

Her biri farklı alanlarda önemli olan bu projeler, Proof of History mutabakat mekanizmasına sahiptir. Solana ağı üzerinde geliştirilen DApp’lerin sayısı arttıkça, PoH kullanım alanı da artacaktır. PoH mekanizması ile geliştirilmiş en son kripto paralara ve token’lere ulaşmak için, proof of history coins listesine bakmak yeterlidir. Kripto para dünyasında PoW, PoS ve PoH gibi birçok farklı mutabakat mekanizması kullanılmaktadır. 

Proof of History Neden Önemlidir?

Solana proof of history konusunda en önemli projedir, bununla birlikte, zaman içinde PoH modeli farklı projelere de ilham olabilir. PoH, kripto para ekosistemi için oldukça önemli bir konsensüs yapısıdır. Blokzinciri teknolojisi, 2009 yılında Bitcoin’in piyasaya girmesi ile ortaya çıkmış olmasına karşın, zaman içinde birçok farklı blokzinciri teknolojisi ortaya çıkmıştır. Proof of Work bir ilk olması ile Ethereum, Litecoin gibi birçok proje tarafından kullanıldı. Sonrasında, Ethereum rakibi olarak konumlandırılan ikinci nesil blokzincirlerinde, Proof of Stake modeli de geniş yer buldu. Proof of History ise diğerlerine göre benzersiz bir model. 

Proof of History, çok hızlı işlem süreleri içermesi, düşük maliyet ile, ölçeklenebilir blokzincirleri için kullanılabilmesi PoH ağının önemini göstermektedir. PoW gibi eski mutabakat modelleri, yüksek bilgi işlem gücü gerektiren ve karbon ayak izi nedeniyle eleştirilen yapılardır. Bununla birlikte, yenilikçi mutabakat modelleri ise, yeşil enerji yaklaşımı ile birlikte ön plana çıkmaktadır. Proof of History, düşük enerji sarfiyatı, hızlı kullanımı ve daha birçok farklı avantajı ile çeşitli kripto para ve token projelerinin arkasındaki teknoloji olarak kullanılmaya devam edecek.