Kripto para ekosisteminde, yeni projelerin sıkça anıldığı ICO süreci, borsalardaki halka arz süreci ile çok yakın bir mantığa sahiptir. Halka arz süresince şirketler hisse senedi karşılığında nakit toplarken, ICO sürecinde ise kripto para projeleri, coin satışı karşılığında fon toplamaktadır. Halka arz IPO (Initial Public Offering) kısaltması ile anılırken, bu işlem ise ICO (Initial Coin Offering) olarak ifade edilmektedir. IPO sisteminde göre ciddi avantajlar içermesinin yanı sıra, kripto para projelerinin ihtiyaçları olan ilk fonu rahat bir şekilde bulmasını sağlayan ICO ile, bu zamana kadar birçok proje hayat bulmuştur. Buna ek olarak, ICO’larda oldukça düşük fiyatlardan coin satın alma şansına sahip olan yatırımcılar da, erken yatırım nedeniyle ciddi yatırım geri dönüş oranlarını yakalamıştır. 

ICO Nedir?

İlk coin arzının kısaltması olan ICO, kripto para ekosisteminde son yıllarda çok yaygın olarak kullanılıyor. Coin halka arz olarak da nitelendirilebilecek ICO projeleri, IPO modeline göre avantajlar içeren bir yapıdır. Kripto paralar ve blokzinciri projelerinde, bazı şirketler ihtiyaçları olan fon için kurumsal yatırımcıya ulaşma şansına sahip değildir. Buna karşın, fon bulma konusunda farklı alternatifler tercih edilebilmektedir. ICO, halka açık bir fon toplama yöntemi olarak, coin karşılığında nakit fon toplama demektir. ICO takvimi üzerinden takip edilebilecek bu süreç, çift taraflı olarak avantajlar sağlamaktadır. Kripto para projeleri için ciddi bir nakit sağlanırken, ICO’da yatırımcılar için fiyat avantajı bulunmaktadır. Geçmişte, Ethereum gibi birçok proje oldukça düşük ICO fiyatları ile fon toplamıştır. Bu ICO’lara katılan yatırımcıların bir kısmı, coin’lerin fiyatının yükselmesinin ardından çok yüksek kârlar elde etmiştir. 

ICO’nun IPO ile olan farkları oldukça fazla. IPO, yani halka arz sürecinde hisse senedi karşılığında fon toplanır. Hisse senedi sahibi herkes, şirketin de bir ortağıdır. Bununla birlikte ICO sürecinde bir ortalık yoktur. Token’ler bir dijital belirteçtir ve şirket ortaklığını ifade etmezler. IPO döneminde yalnızca belli piyasalarda, hatta belli aracı kurumlarda üyeliği olan yatırımcılar işlem yapabilirken, ICO küreseldir. Bir kripto paranın ICO kampanyasına dünyanın herhangi bir yerinden, isteyen herkes dahil olabilmektedir. ICO’ya katılmak için bir hesap açma ya da belli bürokratik işlemlere dahil olma durumu söz konusu olmadığından, ICO oldukça pratik ve erişilebilir bir finansal metottur.

ICO Nasıl Çalışır?

ICO süreci, her kripto para projesinde farklı olabilmektedir. Genel olarak ICO süreçlerine bakıldığında, bir blokzinciri projesinin yatırım ihtiyacının, erken yatırımcı olmak isteyen kişiler tarafından karşılanması söz konusudur. Her ICO projesinin, yol haritasını ifade ettiği bir tokenomics yapısı bulunur. Bu yapıda, ICO karşılığında alınacak olan fonların nasıl kullanılacağı yer almaktadır. Bununla birlikte, ICO’lar kesin bir kazanç modeli olarak ifade edilemez. Çok başarılı bir şekilde ilerleyen ve yatırımcılarına ciddi bir getiri oranı sunan ICO’lar olduğu gibi, ilk arz fiyatının altında kalan ve erken yatırımcıların zarar ettiği ICO’lar da mevcuttur. ICO’da elde edilen coin ve token’ler, belli şartların sağlanması durumunda satılabilmektedir. 

İlk coin arzında, bu nedenle süreç, proje ve şartlar önemlidir. Elde edilen coin’lerin ne zaman ve hangi şartlarda satılabileceği, bir akıllı sözleşme ile belirlenir. ICO’da token satın almış kişiler için, token’lerin hangi dönemde, nasıl satılabileceği ICO şartnamesinde yer alır. Bir akıllı sözleşme üzerinde yer alan bu şartlarla birlikte, cüzdan adresleri üzerinde belirlenmiş olan ICO katılımcılarının yol haritası da belirlenmiş olmaktadır. Genellikle ICO’larda, ilk yatırımcıların ellerindeki token’ları satabilmeleri vesting olarak adlandırılır. Yeni bir projeye yatırım yapmak isteyen kişiler, ICO yatırımcılarının ne zaman satış yapabileceğini bilir ve buna göre bir yol haritası izleyebilir. Akıllı sözleşme üzerinde belirtilen şartlar kesinlik içerir ve herhangi bir kişi için özel şartlar söz konusu olamaz. Genellikle akıllı sözleşmeler, Ethereum blokzinciri ve benzeri blokzincirler üzerinde yer almaktadır. 

ICO Şartları Nasıl Belirlenir?

ICO şartları, bir projenin ilk coin arzına katılmadan önce bilinmesi gereken oldukça önemli bir konudur. Şartlar, proje geliştiricileri tarafından yatırım öncesinde paylaşılmalıdır. Bir whitepaper’da ya da tokenomics’te, yol haritasında ICO sürecinin nasıl olacağına dair bilgiler verilebilir. ICO şartları, proje ekibinin, projenin gidişatına dair belirlediği en önemli konudur. Bu şartlarda örnek vermek gerekirse, bir yatırımcının minimum ve maksimum olarak kaç coin satın alarak projeye dahil olabileceği şartlardan olabilir. Böyle bir durum, proje geliştiricilerin nasıl bir yatırımcı kitlesi aradığına bağlı olarak değişebilmektedir. ICO’larda şart olarak sunulabilen diğer bir kriter de, yatırımcıların elde ettiği coin’leri en erken ne zaman satabileceğidir. ICO ile satın alınan token’lerde, özellikle ciddi bir satış yapılmışsa, ilk yatırımcıların bu token’leri belli bir süre satmamaları proje açısından önem taşır. Ön satışın ardından piyasaya sürülen token’lerde fiyat istikrarını sağlamak adına, ICO token’lerin satılmaması önemlidir. Kısa vadeli yatırımcılar, fiyat belli bir kâr seviyesine ulaştığında token’lerini satma eğiliminde olduğu için, ICO şartlarında bu süreçler belirtilebilir. Proje sahipleri, token’lerin satıldığı dönemlere göre avantaj ve dezavantaj oluşturabilecek kurallar koyma yetkisine sahiptir. Tüm bu şartlar, akıllı sözleşmelerle ortaya çıkacağı için her yatırımcı, ICO kurallarını takip etmelidir. 

ICO Coinler Hangileridir?

İlk coin arzı, blokzinciri odaklı projelerin ihtiyaçları olan fonu hızlı bir şekilde bulması adına önemlidir. Geçmişten bugüne birçok kripto para projesi, ICO ile birlikte ilk fonu elde etmiştir. ICO coin’ler hangileri dendiğinde, liste oldukça uzundur ve yüzlerce coin ICO yolu ile piyasaya girmiştir. ICO ile ön satıştan birçok yatırımcının dahil olduğu ve ciddi bir kazanç sunan kripto paralara örnek olarak Ethereum verilebilir. Bitcoin Miami Konferansı’nda tanıtılmasının ardından ICO’su yapılan proje, çok düşük fiyatlarla yatırımcıya sunulmuştur. Ethereum’un erken yatırımcıları, ciddi bir gelir elde etme fırsatı yakalamıştır. Bununla birlikte, ICO coin’ler içinde öne çıkan projelerden NEO ve Plutus da yer almaktadır. 

Bu projeler de, token sahipleri için iyi yatırım geri dönüş oranları sunmuştur. ICO coin listesine erişmek ve ilk para arzı teklifi sunan yeni projeleri takip etmek için, internette ICO takvimi yayınlayan platformlar tercih edilebilir. ICO coin listesi üzerinden erişilebilen her kripto para projesi, farklı platformlardan erişilebilir. Launchpad olarak da adlandırılan bu yatırım platformlarında, projelerin bilgileri, yol haritaları, token yapısı (tokenomics), ekibi ve bilinmesi gereken diğer detaylar aktarılmıştır. ICO döneminde satın alarak, ciddi gelir elde etme şansı sunan coin’lerde tüm bu veriler, kazançlı ve doğru bir ICO yatırımı için çok önemli göstergeler içinde yer almaktadır. ICO coin’lerin tamamında, erişilebilir şeffaf bilgilerin önemi yüksektir ve projelerin kısa ve uzun vadedeki yol haritası, tüm detayları ile ifade edilmelidir. 

ICO Faydaları Ve Riskleri Nelerdir?

ICO döneminde bir kripto paranın erken yatırımcısı olmak, ciddi bir kazanç sağlayabilir. Bununla birlikte ICO yapan projelere fon ayırmadan önce, her yönüyle incelenmesi önem taşımaktadır. Akıllı sözleşmelerle birlikte şartları açıkça ifade edilen ICO’larda, yatırımcıya sunulan avantajlar önemlidir. Ancak projenin kalitesi, ekibin yapısı, yol haritası da ICO’larda önemlidir. Projenin her anlamda şeffaf olması, ünlü kurumsal yatırımcılar tarafından desteklenmesi önem taşıyan konular içindedir. ICO projelerinde geçmişte, yatırımcılara yüzde 1000’in üzerinde kazandıran coin’ler olduğu gibi, zarar ettiren ve hatta insanları mağdur eden projeler de olmuştur. Yatırımcıları suistimal etme amacına sahip, kötü niyetli bir ekiple yola çıkan projeler tespit edilmelidir. 

ICO faydalarına gelindiğinde, borsalardaki halka arz sürecine göre ICO çok daha demokratik, erişilebilir ve özgür bir yatırımdır. Örnek vermek gerekirse ABD’de bir şirketin halka arzına katılmak için, ABD’de bir yatırımcı statüsünde olmak zorunludur. ICO ile bir projeden token almak ise dünyanın herhangi bir yerinde, tüm yatırımcılar için mümkündür. ICO ile bir projeye dahil olmak için tek gereken, bir kripto para cüzdan adresidir. ICO’ların diğer bir fırsatı, çok ciddi kâr elde etme fırsatı sunmasıdır. Doğru projelere yatırım yapıldığında, ilk coin arzı birçok kişi için ciddi bir kâr sunmuştur. 

ICO ile ilgili risklere gelindiğinde, blokzinciri merkeziyetsiz bir yapıda olmasından ötürü, zaman zaman yatırımcıların hakları korunamayabiliyor. ICO yaptığını iddia eden ancak amacı yalnızca yatırımcıların fonlarını toplamak olan kötü niyetli projeler, kripto para ekosisteminde zaman zaman gündeme gelmiştir. Bu nedenle her yatırımcı, bir ICO söz konusu olduğunda öncelikle projeyi titizlikle incelemeli, bunun ardından yatırım kararı almalıdır. ICO’larda, düşük fiyat avantajı ile bir token’e yatırım yapma fikri birçok kişi için cazip gelmektedir. Ancak ICO’da şeffaflık, doğru proje ve dürüstlük, yatırımcı cephesinde en önemli konudur. Hepsinin dışında, doğru ve potansiyeli olan bir girişime ICO ile yatırım yapıldığında, belli koşulların istenen şekilde gitmemesi durumunda zarar etme olasılığı da her zaman vardır. Kısacası ICO hem avantaj, hem de risklerin yer aldığı bir süreçtir.