Sabit coin’ler olarak Türkçede yer alan stablecoin’ler, itibari para birimleriyle kripto para piyasası arasında bir köprü görevine sahiptir. Stable coin’lerin çalışma mantığını anlamak için ilk olarak anlamı ve kullanım alanlarını bilmek önemlidir. İngilizcede stable ne demek sorusunun yanıtı, stabil ya da sabit olarak verilebilir. Stabil coin’ler de bu anlamda stabil coin’ler ya da sabit kripto para birimleri olarak ifade edilebilir. Değerinin her zaman sabit olması göz önünde bulundurulduğunda, stable coin ne işe yarıyor sorusu, yanıtı merak edilen sorulardan biridir. Sabit coin’lerin kullanım amacı, kripto para ekosisteminde itibari paraları kolay bir şekilde kullanmaktır.

Stablecoin’ler genel olarak dünyada en yaygın kullanılan para birimi olan ABD dolarına endekslidir. Sabit coin’lerin kullanım amacı, bir banka üzerinden dünyanın herhangi bir yerine ABD doları gönderirken yaşanan işlem ücretlerinin ya da yavaş işlem hızının ortadan kalkmasıdır. Hızlı işlem olanağı sunan stablecoin varlıklar, blokzinciri üzerinden hızlı ve güvenli bir şekilde transfer edilebilir. Örnek vermek gerekirse, Türkiye’deki bir kullanıcının ABD’deki bir kullanıcıya 1000 dolar göndermesi gerektiğinde, bu işlem için SWIFT sisteminde 20-30 dolar arasında bir işlem ücreti talep edilebilir. Öte yandan işlemin gerçekleşmesi, 1-2 iş günü alabilmektedir. Kripto para borsaları üzerinden, USDT gibi bir stablecoin ile yapılan 1000 dolarlık işlem ise, sadece 1 dolar komisyon ücreti ve birkaç dakika süren işlem süresi ile tamamlanabilmektedir. Bu yönüyle değerlendirildiğinde stablecoin’ler oldukça avantajlıdır. 

Stablecoin Nedir?

Stable coinler, değeri bir itibari paraya endeksli coin’lerdir. Blokzinciri üzerinden itibari paraların kolay bir şekilde transfer edilebilmesi ve nakitte beklemek isteyen yatırımcıların satın alması için tercih edilen stablecoin’ler, işlemlerin blokzinciri altyapısı ile hızlı ve ucuza gerçekleşmesini sağlamaktadır. Teminatlı ya da teminatsız gibi farklı türleri olan stablecoin’ler içinde en çok kullanılan varlık USDT’dir. Tether olarak adlandırılan stablecoin, ABD dolarına endekslidir ve Tether Limited şirketi tarafından basılmaktadır. 

Kripto para borsalarına itibari para yatırıldıktan sonra satın alınabilen stablecoin’ler, piyasadaki fiyat oynaklığına karşı ABD doları gibi varlıklarda beklemek isteyenler için geliştirilmiştir. Dünyada birçok merkez bankasının ve devletin üzerinde çalışmalar yaptığı bir teknoloji olan stablecoin’ler işlem hacmi bakımından kripto para piyasasında ön plana çıkmaktadır. Stablecoin’ler içinde seçim yaparken, piyasanın ani fiyat hareketlerine karşı dirençli olması ve güvenilir bir şirketin stablecoin’i olması önemlidir. Geçmişte Terra Luna’nın stablecoin’i olan UST’de yaşanan olaylar, birçok yatırımcının ABD dolarına endeksli bir varlık olan UST’de zarar etmesine neden olmuştur. 

Stablecoin Ne İşe Yarar?

Kripto para ekosisteminin öncüsü olan Bitcoin ve Ethereum gibi varlıklar, yatırım için tercih edildiği gibi bir ödeme aracı olarak da kullanılmaktadır. Bununla birlikte BTC, ETH, SOL ya da AVAX gibi coin’lerin fiyat hareketleri dönemsel olarak volatil olabilmektedir. Kripto paraları ödeme amacı ile kullanan yatırımcılar için fiyat istikrarı en önemli konular içinde yer almaktadır. Stablecoin varlıkların geliştirilme amacı da istikrarlı bir fiyata sahip kripto para üretmiş olmaktır. Örnek vermek gerekirse, düzenli olarak kripto para ödemesi yapan bir kişinin Bitcoin ya da Ethereum kullanması, fiyat dalgalanmaları durumunda hangi miktarda BTC ya da ETH göndereceği konusunda kararsızlık yaratabilir. Ancak gönderici, 100 dolarlık bir ödeme yapacaksa USDT gibi bir stablecoin kullanarak, 100 USDT gönderebilir. 

Finans dünyasında uluslararası ödemelerdeki yüksek işlem ücretleri ve yavaş transfer süreleri birçok kişi için problemdir. Sabit kripto para birimleri olan stablecoin’ler ise blokzinciri üzerinde yer alması ile işlem sürelerinin oldukça kısa olduğu yapılardır. Sabit kripto para birimlerinde yapılan bir transfer birkaç dakika içinde alıcıya ulaşmaktadır. Buna ek olarak işlem ücretleri stablecoin’lerde çok düşüktür. Bir stablecoin birden fazla blokzincirinde barınabilir. Bu da yatırımcılar için hangi ağ daha avantajlı ise o ağın kullanımını teşvik etmektedir. Tether, yani USDT Ethereum ağının yanı sıra Tron gibi ağlarda da yer almaktadır. TRC-20 blokzinciri üzerinden stablecoin gönderimi, oldukça düşük bir ücret karşılığında ABD doları transferi imkanını vermektedir. 

Stablecoin Neden Kullanılır?

Sabit coin’ler, kripto para piyasasının ihtiyaç duyduğu önemli konularda çözüm sunmuştur. Bitcoin, Ethereum ve diğer kripto para birimlerindeki fiyat dalgalanmaları, ödeme konusunda farklı alternatiflerin ön plana çıkmasına neden olmuştur. ABD doları ya da Euro gibi varlıklar üzerinden yapılacak ödemeler için, değeri her zaman 1 dolar ya da 1 euro’ya eşit olarak varlıklar anlamına gelen stablecoin’ler geliştirilmiştir. Fiyat istikrarına sahip olması ile öne çıkan stablecoin’ler aynı zamanda kripto para borsalarında en çok tercih edilen işlem çiftlerine sahiptir. Popüler stablecoin’ler içinde ilk sırada gelen USDT, Bitcoin ve diğer coin’lerde en yüksek paya sahip sabit coin’dir. BTC USDT ya da ETH USDT işlem çiftleri birçok borsada en yüksek hacme sahip çittir. 

Merkeziyetsiz olması nedeniyle, herkesin kolay bir şekilde işlem yapabileceği stablecoin’ler, piyasanın dalgalı olduğu dönemlerde güvenli bir liman arayan yatırımcılar için de ideal bir seçenek olarak öne çıkmıştır. Stablecoin’lerde kayıp riskinin olmaması ve oynaklığın yüzde 1’le sınırlı kalması birçok kişiyi stablecoin’lere yöneltmiştir. Stablecoin’lerin diğer bir avantajı da döviz işlemleri için tercih edilmesidir. Örnek vermek gerekirse, Türkiye’de ABD dolarına yatırım yapmak isteyen bir yatırımcı, bu işlemi bankada yaptığında hem banka komisyonu hem de kambiyo vergisi ödemek zorundadır. Aynı yatırımcı, USDT/TRY çiftinde işlem yaptığında ise oldukça düşük olan kripto para borsası komisyonu dışında bir ücret ödemeyecektir. Dolar ya da Euro bazlı bir yatırım için stablecoin’ler en popüler tercihler arasındadır. 

Stablecoin Türleri Nelerdir?

Sabit coin varlıkları içerdikleri stabil çizgi ile güvenilir coinler arasında yer almaktadır. En güvenilir dijital para olarak ön plana çıkan stablecoin seçenekleri, teknik olarak iki grupta ele alınmaktadır. Bu gruplar, teminatlı ve teminatsız stablecoin’lerdir. 

Teminatlı stablecoin’ler, bir stablecoin varlığının piyasada dolaşan değerine karşılık rezevde ilgili itibari paradan o ölçüde tutulması anlamına gelmektedir. Örnek vermek gerekirse, Tether Limited tarafından çıkarılan USDT bir teminatlı stablecoin’dir. Tether Limited, piyasaya 1 milyar USDT çıkardığında, bunun karşılığında şirketin kasasına 1 milyar ABD doları teminat koyacağını ifade etmektedir. 

Teminatsız stablecoin çeşitleri, algoritmik bir yapıdadır. Bu modele sahip stablecoin’lerde çıkarılan stablecoin’ler için bir teminat eklenmez. Buna karşın stablecoin grafiklerinin sabit tutulması ve istikrarın sağlanması adına algoritmik işlemler yapılır. 

Stablecoin'ler Hangileridir?

Kripto para ekosisteminde, farklı firmalar tarafından geliştirilen ve farklı teknik altyapılara sahip birçok farklı stablecoin yer almaktadır. Yüksek kullanım oranı ile, piyasa değeri en yüksek coin’ler içinde yer alan stablecoin’ler tüm borsalarda yer almaktadır ve yatırımcılar tarafından satın alınabilir. Sanal paraların geleceği olarak ifade edilen en güçlü coinlerden bazıları şu şekildedir:

• USDT: Tether, ABD dolarına endeksli bir stablecoin’dir. Merkezi Hong Kong’da yer alan Tether Limited tarafından üretilen bir varlıktır. Piyasa değeri bakımından dünyanın en büyük coin’leri içinde yer alan USDT birçok blokzinciri ile entegredir.
• BUSD: Binance USD’nin simgesi olan BUSD, ABD dolarına sabitlenmiş diğer bir stablecoin’dir. Binance borsasının yanı sıra Paxos üzerinden de alınabilen BUSD, en yüksek market cap değerine sahip stablecoin projeleri içindedir. 
• USDC: ABD merkezli Coinbase borsasının stablecoin’i olan USDC, 1 dolara endeksli stablecoin’lerden biridir. Proje, Circle ve Coinbase ortaklığında geliştirilmiştir.
• DAI: MakerDAO’nun stablecoin projesi olan DAI, ABD dolarına sabit olan coin’lerden biridir. 

Teminatlı Stablecoin Nedir?

Stablecoin ne demek dendiğinde, bu coin’lerin özelliği her zaman belli bir seviyede tutulmasıdır. ABD doları, euro ya da Türk lirası stablecoin’ler için kullanılabilmektedir. Coinlerin geleceği içinde önemli bir yere sahip olan stablecoin’lerde teminatlı modeller en çok kullanılan seçeneklerden biridir. En güvenilir stablecoin seçeneklerinden olan teminatlı modeller, piyasaya sürülen coin karşılığında kasada bir teminat bulundurmak anlamına gelmektedir. Bu durum, yatırımcılar için en güvenilir stablecoinleri teminatlılar olarak öne çıkarmaktadır. Stablecoinlerin teminatlı olması durumunda, piyasada 10 milyar dolarlık bir coin varlığı olan bir şirket, buna karşılık olarak 10 milyar ABD dolarını kasasında teminat olarak tuttuğunu beyan etmiş demektir. 

Teminatsız Stablecoin Nedir?

Stablecoin listesi içinde yer alan diğer bir seçenek olan teminatsız stablecoinler, piyasada dolaşımdaki stablecoin’lerin karşılığında bir teminat barındırmazlar. Stablecoin Binance ve diğer borsalarda her iki türde de yer almaktadır. En güvenli stablecoinler yatırımcıların tercihlerine göre değişebilmektedir. Stablecoin dominance içinde ön plana çıkan teminatsız modeller, genel olarak algoritmik bir yapıdadır. Algoritmik stablecoin’lerin özelliği, ABD doları peginin 1 dolarda tutulması için, coin’i çıkaran şirketin sürekli olarak işlem yapmasıdır. Örnek vermek gerekirse DAI, MakerDAO tarafından geliştirilmiş bir stablecoin’dir. DAI’nin 0,98 dolara düşmesi durumunda ya da 1,02 dolara çıkması durumunda MKR üretim ve yakım işlemleri yapılmaktadır. Bu şekilde stablecoin’in istikrarı sağlanmaktadır. 2022 yılı içinde, teminatsız bir stablecoin olan UST’nin değerini kaybetmesi ise, teminatsız stablecoin’lere güvenin zayıflamasına neden olmuştur.